şirkətlərin və təşkilatların müştəri ehtiyaclarını, bazar tendensiyalarını, rəqabəti və ümumiyyətlə, marketinq mühiti ilə bağlı məlumatlar toplamaq və təhlil etmək məqsədilə apardığı sistemli prosesdir. Marketinq araşdırması, şirkətlərin məhsul və xidmətlərini təkmilləşdirmək, müştəri məmnuniyyətini artırmaq, bazar strategiyalarını formalaşdırmaq və daha yaxşı qərarlar vermək üçün çox vacibdir.
Marketinq araşdırılmasının əsas məqsədləri:
- Müştəri ehtiyaclarını anlamaq: Müştərilərin tələblərini, arzularını və davranışlarını başa düşmək.
- Bazar tendensiyalarını izləmək: Yeni bazar tendensiyalarını və dəyişikliklərini təhlil edərək, şirkətlərin uyğun strategiyalar qurmasına kömək etmək.
- Rəqabət analizini etmək: Rəqiblərin bazardakı mövqeyini və fəaliyyətlərini analiz edərək, daha güclü bir bazar strategiyası qurmaq.
- Risklərin qiymətləndirilməsi: Yeni məhsul və ya xidmətlərə olan tələbi öyrənərək potensial riskləri qiymətləndirmək.
- Marketinq qərarlarının dəstəklənməsi: Marketinq strategiyalarını və taktikalarını formalaşdırmaq üçün məlumatlı qərarlar vermək.
Marketinq Araşdırılmasının Tipləri
Marketinq araşdırması müxtəlif yanaşmalarla və məqsədlərlə aparıla bilər. Əsas olaraq iki növ araşdırma mövcuddur:
- Əsas Araşdırma (Primary Research)
Əsas araşdırma, məlumatları birbaşa müştərilərdən, bazardan və digər mənbələrdən toplama prosesidir. Bu məlumatlar orijinal və xüsusi olaraq araşdırma məqsədinə uyğun olaraq əldə edilir.
Əsas Araşdırma Metodları:
- Anketlər və Sorğular: Müştərilərdən məlumat toplamaq üçün anketlər və sorğular hazırlanır. Bu sorğular fiziki və ya elektron formatda ola bilər.
- Fokus qrupları: Müştərilərdən və ya istehlakçılardan daha dərin məlumat almaq məqsədilə kiçik qruplar təşkil edilir və onlarla müzakirələr aparılır.
- Müsahibələr: Şəxsi müsahibələrdə müştərilərlə daha dərindən söhbətlər edilərək onların rəy və təcrübələri öyrənilir.
- Təcrübələr (Eksperimentlər): Şirkət, müəyyən marketinq strategiyalarını tətbiq edərək bazarda reaksiyanı ölçə bilər.